Heb je wel eens een herinnering gedeeld met iemand? Ongetwijfeld.
Wat gebeurde er toen je over die herinnering vertelde, of erover schreef misschien? Ging het alleen maar over feiten? Opsommingen van wat er gebeurd was en wanneer? Of wás je daar weer even? Was je terug in dat moment, voelde je weer wat je toen voelde, rook je de geuren, proefde je misschien ook zelfs weer de smaak van iets.
Andersom kan het ook, toch? Je proeft een stukje boterkoek en je bent plotseling weer terug in de keuken van je oma. Ze heeft net gebakken. Het hele huis ruikt heerlijk en jij, omdat je zo bijzonder bent, mag het allereerste stukje proeven. Hij is nog warm en zo smeuïg, het water loopt je in de mond. En je weet nog hoe de radio altijd aanstond bij je opa en oma? Je ziet de keuken weer levendig voor je, met de bruin met oranje opbergbussen en het rode aanrechtblad. Op de grond het psychedelisch groene zeil en op de plank het Douwe Egberts blikje, waar je oma de zegeltjes in bewaarde.
Dit dus. Herinneringen kunnen door van alles getriggerd worden. Iedere keer dat ik chloor ruik, zit ik weer aan de bar bij mijn ouders thuis. Ik heb net nagegeten, omdat ik zwemtraining heb gehad. Mijn haren zijn nog nat en ruiken licht naar chloor. Ik draai op de donkergroene, hoge barkruk en kijk hoe mijn moeder de frambozenpudding voor me neerzet. Iedere dinsdag na zwemmen eet ik altijd na mijn bord eten nog een hele frambozenpudding op. Mmm… ik proef het nog steeds. Iedere keer dat ik chloor ruik 😉.
Als er iets is waar ik veel over schrijf, dan is het wel herinneringen. En niet zozeer de herinneringen uit mijn kindertijd in deze eeuw, in de jaren zeventig of tachtig, maar vooral over de herinneringen die ik heb uit mijn vorige bestaan als Tas. Deze gaan niet over zwemtraining en frambozenpudding. Deze gaan over het leven als kleine bastaard jongen in een grote burcht in het dertiende-eeuwse Hongarije.
Ik weet nog precies hoe het rook, als ik onder de enorme tafel in de keuken verstopt zat. Ik voel nog het water in mijn mond lopen als de pasteien net uit de oven kwamen en op het blad werden gezet om af te koelen. Ik zie de grote stenen potten met olie en meel voor mijn voeten op de lange plank tussen de poten van de tafel staan, waarop ik mij met opgetrokken knietjes schuilhield. Ik voel de koude, gladde stenen onder mijn voeten warm worden, als ik dichter bij de haard kwam. Ik voel die vervelende kleine veertjes in mijn neus kriebelen, wanneer ik de kippen moest plukken.
Maar ik heb ook levendige herinneringen aan het openleggen van mijn rug, terwijl ik over de bok in de stallen hing. Het geluid dat de paardenzweep maakt, net voordat de venijnige pijn mijn huid een moment leek te bevriezen, om daarna als een laaiend vuur weer op te gloeien. En aan veel meer wat er in die stallen gebeurde…
Tijdens het schrijven van Rode draden, het tweede deel van Rode handen, verkeer ik constant in herinneringen. Voor mij is het als reizen in de tijd. Als ik schrijf, ga ik terug. Als ik terug ga, ben ik daar weer. Dan zie ik, hoor ik, ruik en proef ik, en voel ik wat er toen met mij gebeurde. Dan schuiven de sluiers weg en komt alles terug. Ik krijg ook antwoord op vragen, snap waarom bepaalde dingen zo gebeurd zijn en kan met de afstand, die ik tegelijkertijd in het nu heb, zien wat de grote lessen zijn. Toen zat ik er alleen maar in. Nu kan ik zien wat er werkelijk gebeurde, in het licht van mijn Big Adventure of Lifetimes.
Soms zijn de herinneringen heel pijnlijk. Als ik weer opnieuw de dood van mijn geliefde moet beleven, doet dat verdomd zeer. Maar als het me zoveel heling geeft, omdat het alle vragen beantwoordt die mij nog eeuwen na haar dood achtervolgden, dan ga ik daar doorheen. Dan ga ik terug en beleef ik opnieuw.
Herinneringen, ze hebben een schat aan informatie in zich. Natuurlijk zijn ze subjectief en soms kan je geest er iets heel anders van maken dan wat er werkelijk gebeurd is. Ze vertellen je echter zoveel diepere dingen dan alleen maar de droge feiten.
Ga jij wel eens heel bewust naar je herinneringen, uit dit leven of nog verder terug? Of ben je iemand die zegt: het verleden moet je achter je laten. Wat gebeurd is, is gebeurd. Je moet je alleen richten op het nu en de toekomst.
Ik pleit voor het koesteren van herinneringen, voor reizen in de tijd én voor het meenemen van wat je daar leert naar het heden, om ervan te kunnen leren en in de toekomst bewustere keuzes te maken. Wat ik van frambozenpudding moet leren, weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat deze warme jeugdherinnering me een heel goed gevoel geeft en vervult van dankbaarheid voor een warme kindertijd in dit leven. Ik herinner me namelijk ook nog levendig hoe het anders kan.